30/12/11

Πολυσημία της λέξης "δύναμη'

Εργασία της μαθήτριας Βοσνάκη Όλγας
Εργασία της μαθήτριας Θεοδωροπούλου Κατερίνας
Εργασία της μαθήτριας Ελευθεριάδου Καλλιόπης
Εργασία των μαθητών Γκαντίρη Θανάση και Γκαντίρη Ραφαήλ
Πολυσημία Γ΄Γυμνασίου

3/11/11

Εντοπισμός λέξεων που συνδέουν προτάσεις


1.      Υπογραμμίστε τους συνδέσμους και τις αντωνυμίες που συνδέουν τις προτάσεις μεταξύ τους.
2.      Βρείτε μέσα στο κείμενο:
Α) μία περίοδο με δύο κύριες προτάσεις που συνδέονται παρατακτικά (αλλάξτε με κόκκινο το χρώμα τους στο κείμενο).
Β) μια περίοδο με μία κύρια και μία δευτερεύουσα πρόταση που συνδέεται με την κύρια με υποτακτική σύνδεση (αλλάξτε με πράσινο το χρώμα τους στο κείμενο).
Γ) μια περίοδο που περιέχει ασύνδετο σχήμα (αλλάξτε με πορτοκαλί το χρώμα τους στο κείμενο).

Το οικοπεδάκι του Θεού

  Υπάρχει μια χώρα φτωχή και βασανισμένη -ονόματα δε λέμε- τόσο όμορφη όμως, που το καταλαβαίνει κανείς από την παρακάτω ιστορία:
Την εποχή, λέει, που ο Θεός μοίραζε τη γη στους ανθρώπους μερικοί απουσίαζαν. Διασκέδαζαν ή αδιαφόρησαν. Μόλις όμως τέλειωσε η μοιρασιά κι έμειναν χωρίς γη, πήγαν να παραπονεθούν στο Θεό. Εκείνος τους δέχτηκε αυστηρά:
  Όταν μοίραζα τη γη στους ανθρώπους, εσείς χαζεύατε. Ποιος σας φταίει; Τώρα λοιπόν είναι αργά. Δεν έχω άλλη γη».
  Αυτοί δικαιολογήθηκαν ζητώντας συγγνώμη, παρακάλεσαν, έκλαψαν, ώσπου με τα πολλά ο Θεός τούς λυπήθηκε και τους λέει:
  «Ας είναι... Έχω κρατήσει κι εγώ ένα οικοπεδάκι, για να περάσω τα γηρατειά μου. Απ' αυτό θα σας κόψω κι εσάς ένα κομμάτι να το κάνετε πατρίδα». (Ας πάει και το παλιάμπελο, σαν να τους έλεγε). Και τους χάρισε το μισό, ενώ το άλλο μισό το κράτησε πράγματι για τον εαυτό του. […]
  Ας δούμε τώρα τη χώρα απ' τη μεριά του Θεού. Δηλαδή από ψηλά.
  Με την πρώτη ματιά πάνω στο χάρτη, καταλαβαίνουμε αμέσως πως κάτι ήξερε Αυτός που το κράτησε για τον εαυτό του αυτό το οικοπεδάκι. Βλέπουμε αμέτρητα νησιά και νησάκια και βραχονησίδες σκορπισμένα στη θάλασσα, σαν σύμπλεγμα από δαντέλες κεντημένο πάνω σε γαλάζιο ύφασμα. Το πρώτο νησί που θα συναντήσουμε, καθώς ερχόμαστε από το νοτιά, είναι αυτό εκεί κάτω, το μακρουλό κι οριζόντιο. Διασχίζοντας το πέλαγος προς τα βόρεια, συναντάμε ένα πολύ μεγαλύτερο (αν και δεν ξέρουμε αν είναι κι αυτό νησί, κολλημένο στο κύριο οικόπεδο. Μοιάζει με πλατανόφυλλο που έπεσε στο νερό. Παραπάνω, μια μεγάλη χερσόνησος. Σε τούτη τη γη σημειώνονται πολλά χωριά και πόλεις, από τις οποίες η μεγαλύτερη απλώνεται στα γύρω βουνά και φτάνει ως τις θάλασσες. Είναι η πρωτεύουσα. Χαμηλώνουμε προς το κέντρο, ώσπου να ξεχωρίσουμε δύο κυρίαρχους λόφους. Ο πρώτος είναι καταπράσινος, μ' ένα εκκλησάκι στην κορφή του. Απέναντί του ο άλλος δεν είναι παρά ένας γυμνός τεράστιος βράχος, πασίγνωστος σ' όλο τον κόσμο από ένα μνημείο που ακτινοβολεί στην κορφή του και μοιάζει με κλουβί από μάρμαρο...
  Δίπλα στη γη αυτή, και λίγο πιο πάνω, υπάρχει το τρίτο μεγάλο νησί. Θυμίζει κάποιο ζώο θαλασσινό, μάλλον ιππόκαμπο. Η ουρά του κολυμπάει μέσα στο βαθύ, σκουρόχρωμο πέλαγος, ενώ το κεφάλι του αναπαύεται στις ανοιχτόχρωμες αμμουδιές.
  Χαμηλή πτήση. Θάλασσα ήρεμη. Ελαφρό αεράκι φυσάει, που φουσκώνει τα πανιά κι ανυψώνει τους γλάρους. Μια απέραντη ακτή ανηφορίζει καθέτως. Εδώ δεν υπάρχουν νησιά, ούτε λιμάνια. Πιο ψηλά σχηματίζεται ένας μεγάλος κόλπος, που στο βάθος του βρίσκεται η δεύτερη μεγάλη πόλη της χώρας. Δεξιότερα, τα δασωμένα βουνά κατεβαίνουν ως τη θάλασσα και σχηματίζουν τρία ακρωτήρια, που μοιάζουν με τα τρία δάχτυλα ενός γίγαντα. Σίγουρα αυτά τα βουνά θα διάλεγε ο Θεός για να χτίσει το εξοχικό του, καθώς διακρίνουμε κιόλας μερικά μοναστήρια μες στα δάση.

Παντελής Kαλιότσoς, Η σφεντόνα του Δαβίδ, εκδ. Πατάκη, 2001

Οι περισσότερες σωστές απαντήσεις δόθηκαν από τον μαθητή Α.Γ.

10/10/11

Περιγραφή σκίτσου της σελίδας 11

Περιγραφή με παρατακτική σύνδεση και με ασύνδετο σχήμα.
Το σκίτσο παρουσιάζει μια ελληνική παραλία. Μπροστά στη θάλασσα είναι τοποθετημένο ένα τραπέζι, μια ομπρέλα και δύο πολυθρόνες. Πάνω στο τραπέζι βλέπουμε πιάτα με φαγητά, μαχαιροπίρουνα, ποτήρια και ένα μπουκάλι ούζο. Δίπλα στην άμμο υπάρχει μια καρφωμένη ταμπέλα για ενοικιαζόμενα δωμάτια, ένα κουβαδάκι και ένας κάβουρας. Όλα τα παραπάνω έχουν καρτελάκια με τιμές πώλησης για τους τουρίστες. Το ίδιο συμβαίνει και με τα στοιχεία της φύσης, δηλαδή τη θάλασσα, τον ήλιο και τα σύννεφα. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο σκιτσογράφος σατιρίζει τη μεγάλη τουριστική εκμετάλλευση της φυσικής ομορφιάς της Ελλάδας.
(Του μαθητή Κ.Ζ)
Περιγραφή με παρατακτική και υποτακτική σύνδεση.
  Στο σκίτσο παρουσιάζεται η εικόνα μιας ελληνικής παραλίας από αυτές που συγκεντρώνουν χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Μπροστά υπάρχει μια όμορφη ακρογιαλιά και πίσω μια γαλάζια θάλασσα μέσα στην οποία πλέει ένα μεγάλο πλοίο. Πάνω στην αμμουδιά υπάρχει ένα τραπέζι με μια ομπρέλα που το προφυλάσσει από τον ήλιο. Πάνω σ’ αυτό είναι τοποθετημένη μια πιατέλα μ’ ένα μεγάλο ψάρι, ένα πιάτο με μεζεδάκια, μαχαιροπίρουνα, ποτήρια και ένα μπουκάλι ούζο, ενώ δίπλα στο τραπεζάκι υπάρχουν δύο καρέκλες. Παραδίπλα είναι καρφωμένη μια ταμπέλα στην οποία γράφεται η λέξη rooms καθώς και η τιμή ενοικίασής τους. Κάτω από την ταμπέλα υπάρχει ένα κουβαδάκι και λίγο πιο δεξιά ένας κάβουρας που περπατά. Το αξιοπερίεργο και το αστείο αυτού το σκίτσου είναι ότι όλα αυτά έχουν κρεμασμένα πάνω τους τιμές πώλησης. Ακόμα και στοιχεία της φύσης, όπως είναι ο ήλιος, η θάλασσα και τα σύννεφα έχουν ταμπελάκια που αναγράφουν σε ευρώ την τιμή αγοράς τους. Τέλος, στη μέση του σκίτσου υπάρχει η επιγραφή GREECE στην οποία τα Ε έχουν αντικατασταθεί από το σύμβολο του ευρώ. Απ’ όλα τα παραπάνω  καταλαβαίνουμε ότι ο σκιτσογράφος θέλει να δείξει  την εμπορευματοποίηση του ελληνικού τουρισμού και την μετατροπή του τουριστικού προϊόντος σε αντικείμενο κερδοσκοπίας.
(Του μαθητή Γ.Α)